Γεώργιος Παπαγιαβής δεκαετία '70 |
Την Παρασκευή 25/11/2011 και ώρα 7.30 μμ πραγματοποιήθηκε εκδήλωση - πολιτικό μνημόσυνο του Γεωργίου Παπαγιαβή, δικηγόρου, Βουλευτή και Υφυπουργού. Την εκδήλωση οργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος Πατρών, του οποίου ο Γεώργιος Παπαγιαβής υπήρξε μέλος, μαζί με τους παλαιούς του φίλους. Ομιλητές: ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών κ. Παπάκος και οι παλαιοί συνάδελφοί του στη Βουλή κ.κ. Βασίλης Μπεκίρης, Γρηγόρης Σολωμός, Δημήτρης Κατσικόπουλος και ο Δημήτρης Γεωργόπουλος.
-------------------------------------------------------------------------
ΜΑΪΟΣ 2007 - Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΓΙΑΒΗ ΣΤΟΝ "Φ"
Πριν αρκετό καιρό ο «Φ» είχε αποφασίσει να παρουσιάσει με μια αποκλειστική συνέντευξη τον γηραιότερο Αχαιό Πολιτικό, τον γνωστό σε όλους μας Γεώργιο Παπαγιαβή.
Η αναζήτηση όμως της κατάλληλης αφορμής ανέβαλε την οριστικοποίηση αυτής της συνέντευξης.
Πριν αρκετό καιρό ο «Φ» είχε αποφασίσει να παρουσιάσει με μια αποκλειστική συνέντευξη τον γηραιότερο Αχαιό Πολιτικό, τον γνωστό σε όλους μας Γεώργιο Παπαγιαβή.
Η αναζήτηση όμως της κατάλληλης αφορμής ανέβαλε την οριστικοποίηση αυτής της συνέντευξης.
Και η αφορμή ήρθε τον περασμένο Νοέμβριο, όταν το Πανεπιστήμιο της Πάτρας αποφάσισε κατά την επέτειο του Πολυτεχνείου τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης, όπου ο Γεώργιος Παπαγιαβής, ο Πέτρος Κομματάς, ο Δημήτρης Κώης, ο Γιάννης Κούκος, ο Κώστας Γεωργάκης και ο Γεώργιος Σαμούρης, ήσαν τα πρόσωπα που – είτε εν ζωή είτε θανόντα – τιμήθηκαν, κατά την διάρκεια ειδικής εκδήλωση του Πανεπιστημίου Πατρών, για την προσφορά τους στον αντιδικτατορικό αγώνα στην Πάτρα και για τους αγώνες τους για την δημοκρατία. Σε μια συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου, 4 εν ζωή Πατρινοί, ξεδίπλωσαν το «κουβάρι» των αναμνήσεών…
Αμέσως μετά την εκδήλωση αυτή, η επικοινωνία με τον κ. Παπαγιαβή απέδωσε καρπούς, ο οποίος με χαρά αποδέχθηκε να μιλήσει στην εφημερίδα μας.
Ο προβληματισμός μου από εκεί και πέρα ήταν, ποιο θα είναι το πλαίσιο τής συνέντευξης, ποιες ερωτήσεις θα θέσω στον πολιτικό του οποίου οι «πολιτικές» αναμνήσεις μισού και πλέον αιώνα, είναι σίγουρα ένα ανεπανάληπτο ιστορικό ντοκουμέντο. Και πράγματι αυτή είναι η αλήθεια. Στον γηραιότερο Αχαιό πολιτικό δεν χρειάζονται ερωτήσεις. Αρκεί μόνο να ακούς με προσοχή τις γλαφυρές διηγήσεις του για την πολυκύμαντη ιστορία τής πολιτικής του διαδρομής και είναι σίγουρο ότι η επιβλητική και στεντόρεια φωνή του θα σε καθηλώσει στο να θέλεις να μάθεις όσο πιο πολλές σημαντικές λεπτομέρειες από την νεότερη Ελληνική ιστορία...
Οι διηγήσεις του δεν έχουν τελειωμό και η σημασία τους είναι τεράστια, αν αναλογιστούμε ότι ο Γεώργιος Παπαγιαβής γεννήθηκε το 1911 στο Δρακοβούνι της Γορτυνίας. Είναι γόνος οικογένειας που συνδέεται στενά με την επανάσταση του 1821. Ο πρόγονός του Γεώργιος Γιαβής ήταν από τα επιφανή μέλη της Φιλικής Εταιρίας.
Γιος δασκάλου, έγινε και ο ίδιος εκπαιδευτικός για αρκετά χρόνια. Αλλά επεδίωξε ευρύτερους ορίζοντες δράσεως και πέρασε στο στίβο της μαχόμενης δικηγορίας και στη συνέχεια της πολιτικής.
Αναδείχθηκε τρεις φορές βουλευτής Αχαΐας με συντριπτική πλειοψηφία. Στον πόλεμο του 1940 πολέμησε στη «ζώνη των πρόσω». Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και τραυματίστηκε στα υψώματα του Τεπελενίου.
Στην κατοχική περίοδο μπήκε στην Εθνική Αντίσταση από τους πρώτους με το ΕΑΜ. Για τη συμμετοχή του στην αντίσταση κατά της Ιταλογερμανικής κατοχής ’41 -’44 έλαβε τιμητικό δίπλωμα και μετάλλιο.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Με υπερηφάνεια ο Γ. Παπαγιαβής εξακολουθεί να διηγείται μια ιστορία των φοιτητικών του χρόνων. Όταν το 1932 ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέφτηκε την Ακαδημία συνοδευόμενος από τον τότε Υπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου, ήταν αυτός που ανέλαβε τη βαριά ευθύνη του καλωσορίσματος του μεγάλου Έλληνα Πρωθυπουργού. Ακόμα ηχούν στα αυτιά του τα λόγια τού Βενιζέλου που ακολούθησαν τη θερμή χειραψία με τον νεαρό τότε φοιτητή «Δεν πρέπει να φεισθώμεν ουδενός μέσου δια την άθλησην της νεότητας…».
Το 1951 συμμετείχε για πρώτη φορά στο ψηφοδέλτιο Αχαΐας του Ν. Πλαστήρα, έλαβε την τέταρτη θέση και δεν εξελέγη.
Το 1963 εξελέγη Βουλευτής με την Ένωση Κέντρου. Ήταν τότε που ο Γεώργιος Παπανδρέου τον είχε καλέσει στο πρωθυπουργικό γραφείο λέγοντάς του: «Γιώργη σε θέλω μαζί μου γιατί πιάνεις τον παλμό του λαού, θα φέρω και τον Ανδρέα στη Βουλή και τον Κατσικόπουλο, διότι τι να περιμένω από τους παλιούς…» Δώσανε τα χέρια φιληθήκανε και φωτογραφήθηκαν όρθιοι. Και από τότε ο Παπαγιαβής έγινε άνθρωπος του «Γέρου». Επανεξελέγη το 1964.
«Θυμάμαι τότε, που το κυνήγι του σταυρού με έφερνε και στην Αιγείρα, επισημαίνει ο Γ. Παπαγιαβής, τα συνεχή ταξίδια από χωριό σε χωριό τής Ανατολικής Αιγιαλείας με τον αγαπητό φίλο μου, τον πατέρα σου τον Νίκο. Τι εποχές κι αυτές!».
Η προσωπική φιλία τού Παπαγιαβή με τον Γεώργιο Παπανδρέου ήταν πολύ ισχυρή, και κατά την «αποστασία» ήταν ο μόνος από τους Αχαιούς -μαζί με τον Ανδρέα Παπανδρέου - που δεν πρόδωσαν τον Πρωθυπουργό.
Η εκτίμηση που έτρεφε ο «Γέρος» στο πρόσωπό του διεφάνη και κατά τη διάρκεια της χούντας, όταν στις 10 Δεκεμβρίου του 1967 τον κάλεσε στο Καστρί λέγοντάς του: «Για να σου δείξω πόσο σε αγαπώ και πόσο εξετίμησα τη στάση σου και την αφοσίωσή σου στο πρόσωπό μου, θα σου εμπιστευθώ ένα μεγάλο μυστικό. Αλλά προς Θεού, προσοχή, ούτε στη γυναίκα σου. Εντός των ημερών, το πολύ μέχρι τα Χριστούγεννα θα είμαι Πρωθυπουργός. Μην εκπλήσσεσαι. Τα είπαμε με το βασιλιά και με τον Κανελλόπουλο. Θα τους ρίξει ο βασιλιάς και θα κάνουμε μια κυβέρνηση δύο ετών στην οποία θα είσαι οπωσδήποτε βασικό στέλεχος». Ήταν η υπόθεση του αποτυχημένου εν τη γενέσει του (13 Δεκ.) «κινήματος» του Βασιλιά.
Στα χρόνια της χούντας η αντιστασιακή του δράση ήταν τέτοια, ώστε να θεωρείται κατά επίσημη έγγραφη γνωμάτευση της Γεν. Ασφάλειας Πατρών ως εκ των φανατικότερων και επικίνδυνων εχθρών του καθεστώτος στο Ν. Αχαΐας. Συνελήφθη και κρατήθηκε σε αυστηρή απομόνωση επί αρκετές ημέρες τρεις φορές. Την τελευταία οδηγήθηκε με την αστυνομική κλούβα στο Στρατοδικείο με την κατηγορία ότι έβριζε δημόσια την «Εθνοσωτήριο Κυβέρνηση» και υποκίνησε τις έντονες φοιτητικές αντιδικτατορικές εκδηλώσεις στην Πάτρα.
Επρόκειτο να εισαχθεί σε δίκη στο Στρατοδικείο Αθηνών όταν κατέρρευσε η χούντα και αντί να οδηγηθεί στο Στρατοδικείο κλήθηκε να λάβει μέρος στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Θα σου διηγηθώ και ένα ωραίο ακόμη για τη χούντα, μου λέει ο κ. Παπαγιαβής, εκεί στο γραφείο μου που είχε πορτοπαράθυρα προς την οδό Κορίνθου αρ. 319 είχα αναρτήσει μεγάλη φωτογραφία του Γ. Παπανδρέου, η οποία φαινότανε από την ακριβώς απέναντι στάση των Αστικών Λεωφορείων (ήταν αμφίδρομος τότε η Κορίνθου) όπου συγκεντρωνόταν πολίτες με αφορμή τη στάση και σχολίαζαν χαρούμενοι τη φωτογραφία.
Μια ωραία πρωία δέχτηκα την επίσκεψη δύο αστυνομικών με εντολή να αποσύρω τη φωτογραφία. Εγώ βέβαια αρνήθηκα, έγινε ένα μικροεπεισόδιο και οι αστυνομικοί αποχώρισαν. Στη συνέχεια ενώ ανέμενα τις περαιτέρω δυναμικές ενέργειες της χούντας εις βάρος μου, συνέβη εντελώς το αντίθετο, αντί να αποσυρθεί η φωτογραφία απεσύρθη η στάση των λεωφορείων 100 μ. πάρα πέρα μετά τα Δικαστήρια!
Στο σημείο εκείνο του επεσήμανα και μια παιδική μου ανάμνηση. Μεσούσης της δικτατορίας βρεθήκαμε οικογενειακώς στην Πάτρα. Πάμε να πούμε ένα γεια στο φίλο μου το Γιώργη, είπε ο πατέρας μου. Ο Παπαγιαβής, καθισμένος εντελώς μόνος μέσα στο δικηγορικό του γραφείο, χάρηκε πολύ που τον είδε. «Τι θες εδώ Νίκο, του είπε, δε βλέπεις ότι δεν πατάει άνθρωπος στο γραφείο μου; Εδώ μέσα πλέον όποιος μπαίνει κινδυνεύει να φακελωθεί. Δεν σου αρέσει η ήρεμη ζωή στην Αιγείρα…». Ένοιωσα τη συγκίνηση του συνομιλητή μου για την ανάμνηση εκείνου του μακρινού παρελθόντος και τον άφησα να συνεχίσει τη διήγησή του.
Άκρως ενδιαφέρουσα η περιγραφή για το πώς ο Παπαγιαβής έγινε Υφυπουργός Γεωργίας Στη συμμαχική Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, του 1974. Το απόγευμα της 25ης Ιουλίου χτύπησε το τηλέφωνο στο σπίτι του στην Πάτρα. Μέσα στον απογευματινό ύπνο άκουσε τη γυναίκα του να του ψιθυρίζει «Κάποιος που λέει ότι είναι ο Καραμανλής θέλει να σου μιλήσει οπωσδήποτε». Ως άνθρωπος του «Γέρου» δεν είχε καμία επαφή με τον Καραμανλή και αγουροξυπνημένος μονολόγησε: «Κάποιος μας κοροϊδεύει»! Με διάθεση να …βρίσει πιάνει το τηλέφωνο και ακούει στην άλλη άκρη της γραμμής: «Αχιλλέας Καραμανλής, κ. Παπαγιαβή, σας παίρνω κατ’ εντολή του Προέδρου να έρθετε απόψε στην Αθήνα». «Δεν έχω αυτοκίνητο και δεν ξέρω πότε έχει λεωφορείο» απάντησε αμήχανα. «Έστω και αργά, να έρθετε στη Μεγάλη Βρετάνια, θα αποτελέσετε μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου...».Παρά το μικρό διάσημα που διήρκεσε η θητεία στο εν λόγω Υφυπουργείο (26 Ιουλίου 1974 - 9 Οκτωβρίου 1974) ο κ. Παπαγιαβής πιστεύει ότι ήταν επιτυχών και έλυσε πολλά προβλήματα που εκκρεμούσαν.
Οι πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές βρήκαν τον Παπαγιαβή βουλευτή Αχαΐας με την Ένωση Κέντρου, εκλεγόμενο με εντυπωσιακή άνεση και μέχρι το 1977 άσκησε το έργο τής αντιπολίτευσης.
Χαρακτηριστική ήταν και η παρέμβαση στη βουλή για τη δημοτική γλώσσα. Συγκεκριμένα, με τις μεταρρυθμίσεις του 1976 καθιερώθηκε «γλώσσα διδασκαλίας, η Νεοελληνική». Από τα πρακτικά τής Βουλής, τον Απρίλιο του 1976, και την εκτενή συζήτηση πάνω στο σχετικό νομοσχέδιο, βρήκαμε το παρακάτω απόσπασμα της ομιλίας του Γ. Παπαγιαβή: «Επαινώ την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας, που ήταν μία κατάκτηση του Λαού, στην οποία προσεχώρησε το Υπουργείο και η Κυβέρνηση και θα ήθελα να παρακαλέσω να προχωρήσει περαιτέρω στην κατάργηση του αχρήστου πλέον και διακοσμητικού τονικού συστήματος με τις βαρείες, τις οξείες κλπ»...
Στις Εκλογές του 1977 ο Παπαγιαβής για λίγες ψήφους έχασε την έδρα του. Το 1981 δεν έθεσε υποψηφιότητα, αφού όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει 26 χρόνια αργότερα, αποσύρθηκε από τον πολιτικό στίβο αφήνοντας τόπο στους νεώτερους…
Ο Γεώργιος Παπαγιαβής όμως ποτέ δεν έπαψε να είναι ενεργός πολίτης μέχρι σήμερα, που διανύει το 97ο έτος της ζωής του και με μια αξιοθαύμαστη διαύγεια πνεύματος εξακολουθεί να διδάσκει πολιτικό ήθος.
Θέλω να τον ευχαριστήσω θερμά για τον χρόνο που μου διέθεσε, καταθέτοντας τις τόσο σημαντικές πολιτικές του αναμνήσεις στο αναγνωστικό κοινό τής εφημερίδας «Φ».
Κώστας Ρόζος
ΣΗΜ 1: Δύο απανωτά δυσάρεστα γεγονότα για τον κ. Παπαγιαβή, ο θάνατος τής αδελφής του και της αγαπημένης του συζύγου τον περασμένο Ιανουάριο, επέβαλαν για μερικούς μήνες την αναβολή τής παρουσίασης αυτής.ΣΗΜ 2: Τα παραπάνω αποτελούν μόνο ένα μικρό απόσπασμα των ατελείωτων διηγήσεών του.