2.6.11

ΜΑΪΟΣ 2011. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΥΤΑ ΑΙΓΕΙΡΑΣ

 ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΕΚΘΕΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΑΧΑΪΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ»
ΜΑΪΟΣ 2011
------------------------------------------------------------------------
Αποτύπωση ΧΥΤΑ Αιγείρας
Α. Στοιχεία Επιθεώρησης
Ημερομηνία επίσκεψης : Παρασκευή 30 Μαρτίου 2011,

Ε.2. Μορφολογία κυττάρου/κυττάρων
Το κύτταρο είναι κατασκευασμένο με σχετικά αυξημένες κλίσεις πρανών (μεσαίο και κατώτερο τμήμα). Επιπλέον παρατηρήθηκε η μη τήρηση ενιαίας κλίσης ειδικότερα στο ανάντη τμήμα της εγκατάστασης του ΧΥΤΑ. Συγκεκριμένα, το ανάντη τμήμα παρουσιάζει ηπιότερη (μικρότερη) κλίση από το κεντρικό και κατώτερο τμήμα της εγκατάστασης. Η διαμόρφωση αυτή, δημιουργεί προϋποθέσεις:
- μη ομοιόμορφης τάσης των γεωμεμβρανών και γεωυφασμάτων στον χώρο της εγκατάστασης
- ενδεχόμενης διαφυγής στραγγισμάτων προς το εξωτερικό (μη επενδεδυμένο) τμήμα της εγκατάστασης
- μη ομοιόμορφη γεωτεχνική συμπεριφορά των κυψελών ημερήσιας αποθήκευσης των απορριμμάτων και ενδεχόμενο διαχωρισμό.
Πιθανότατα, οι αστοχίες αυτές στη διαμόρφωση του κυττάρου να έγιναν μετά την πυρκαγιά του Ιουλίου του 2007, όπου μεγάλο μέρος του κυττάρου (γεωμεμβράνες, γεωυφάσματα κ.α.) μαζί με απορρίμματα κάηκαν ολοσχερώς.
Ε.9. Επικάλυψη ημερήσιας στρώσης απορριμμάτων
Την ημέρα της αυτοψίας υπήρχαν ακάλυπτα απορρίμματα. Βάσει μακροσκοπικής παρατήρησης τα ακάλυπτα απορρίμματα ήταν κάποιων ημερών. Η μη κάλυψη αυτών ενδεχόμενα να οφείλεται στην βλάβη του φορτωτή, ο οποίος είχε χαλάσει. Την ημέρα της αυτοψίας τεχνικό προσωπικό του δήμου προσπαθούσε να τον επισκευάσει. Ο μεγάλος όγκος των απορριμμάτων ήταν καλυμμένος. Η παρουσία γλάρων είναι ένδειξη μη επιμελημένης, καθημερινής επικάλυψης των απορριμμάτων.
Ε.13. Μέτρα για την αντιμετώπιση καθιζήσεων. Δεν υπάρχουν τέτοια μέτρα.
Ε.14. Παραγωγή στραγγισμάτων - Ποσότητα παραγόμενων στραγγισμάτων. Δεν υπήρχε πληροφόρηση ως προς την ποσότητα στραγγιδίων που παράγονται από το ΧΥΤΑ και μεταφέρονται στην μονάδα επεξεργασίας των στραγγιδίων.
Τυχόν αστοχίες – προβλήματα που παρατηρήθηκαν 
- Την ημέρα της αυτοψίας διαπιστώθηκε ότι η μονάδα επεξεργασίας των στραγγιδίων στο έργο βρισκόταν εκτός λειτουργίας στο σύνολό της. Επιπλέον, παρατηρήθηκαν διαρροές στραγγισμάτων σε πολλά σημεία περιμετρικά και κατάντη του χώρου απόθεσης. Γίνεται προσπάθεια συλλογής πολυάριθμών διαρροών στραγγισμάτων με πλαστικούς σωλήνες μικρής διαμέτρου προς την δεξαμενή συλλογής. Το σύστημα συλλογής των στραγγισμάτων δεν είναι σε καλή κατάσταση (αγωγοί που δεν καταλήγουν σε συλλεκτήριο αγωγό, αλλά στο ενεργό σώμα του ΧΥΤΑ, αγωγοί φραγμένοι από απορρίμματα).
- Το σύνολο των δεξαμενών περιείχε στραγγίδια.
- Παρατηρήθηκαν σημαντικές εδαφικές καθιζήσεις και αστοχίες του εδάφους, στην περιοχή θεμελίωσης του βιολογικού καθαρισμού που βρίσκεται πλησίον της πλάστιγγας ζυγίσματος. Παρατηρήθηκαν διαρροές των δεξαμενών στην περιοχή αυτή, ίσως εξαιτίας των καθιζήσεων που πραγματοποιήθηκαν. Παρατηρήθηκαν επίσης ενδείξεις εργασιών πιθανής στεγανοποίησης των δεξαμενών αυτών.
- Κατά την επίσκεψη της ομάδας εργασίας παρατηρήθηκε ότι οι εδαφικοί σχηματισμοί κατάντη του χώρου διάθεσης, στην περιοχή των δεξαμενών συλλογής ήταν έντονα διαποτισμένοι. Το πρόβλημα αυτό ενδέχεται να λαμβάνει χώρα σε μεγάλη έκταση, καθώς εκτιμάται ότι συμβαίνει συχνή και εκτεταμένη διάθεση στραγγισμάτων σε μεγάλη εδαφική επιφάνεια, είτε εξαιτίας των αυξημένων διαρροών στραγγισμάτων, είτε εξαιτίας της υπερχείλισης των δεξαμενών, είτε εξαιτίας αδυναμίας των συστημάτων συλλογής των όμβριων απορροών είτε λόγω των προηγούμενων παραγόντων και άλλων επίσης που δεν δύναται να καθοριστούν με την απλή αναγνώριση στον χώρο. Η διαχείριση αυτή, εκτός των κινδύνων για την δημόσια υγεία, εγκυμονεί κινδύνους και για τις ίδιες τις κατασκευές αλλά και για την μειωμένη πλέον ευστάθεια των εδαφικών σχηματισμών των δεξαμενών. Είναι βέβαιο ότι αυτό θα οδηγήσει σε αυξημένες εδαφικές παραμορφώσεις που πιθανά θα βλάψουν τα τεχνικά έργα (με την δημιουργία αυξημένων καθιζήσεων, ρωγμών κλπ).
Ε.15. Βιοαέριο
Ύπαρξη συστήματος συλλογής και διάθεσης βιοαερίου. Το σύστημα συλλογής και διοχέτευσης του βιοαερίου προς τον πυρσό καύσης δεν έχει αναπτυχθεί.
Υπάρχουν πηγάδια συλλογής βιοαερίου ;  Δεν έχουν ανοιχτεί γεωτρήσεις βιοαερίου.
Μετρήσεις παραγόμενου βιοαερίου (ποσότητες) Δεν υπάρχουν.
Ποιοτική σύσταση παραγόμενου βιοαερίου. Δεν έχει μετρηθεί.
Πυρσοί καύσης βιοαερίου. Πόσοι είναι και πόσοι από αυτούς λειτουργούν αποτελεσματικά ;
Υπάρχει ένας πυρσός καύσης, ο οποίος δεν έχει τεθεί ποτέ σε λειτουργία και είναι αυτονόητο εφόσον δεν έχει κατασκευαστεί το σύστημα συλλογής του παραγόμενου βιοαερίου. Μάλιστα, ο πυρσός είναι καλυμμένος από πλαστικό, προκειμένου να προφυλάσσεται από την βροχή.
Υπάρχοντα συστήματα για τον έλεγχο συγκέντρωσης του βιοαερίου; Δεν αναφέρθηκαν.
Γίνεται ενεργειακή αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου; Όχι.
Οι κεφαλές στο πηγάδια του βιοαερίου λειτουργούν κανονικά; Δεν υπάρχουν πηγάδια.
Ε.16. Ο ΧΥΤΑ διαθέτει χώρο για τον καθαρισμό των ελαστικών των απορριμματοφόρων καθώς και πλυντήριο απορριμματοφόρων;. Ο ΧΥΤΑ διαθέτει εγκατάσταση καθαρισμού των ελαστικών των απορριμματοφόρων και συνεργείο. Δεν διαθέτει πλυντήριο απορριμματοφόρων. Παρατηρήθηκε αστοχία του συστήματος μεταλλικών σχαρών στην έξοδο των οχημάτων από τον χώρο απόθεσης, καθώς και πλήρωση της υποκείμενης τάφρου με απορρίμματα.
Ε.17. Τα απόβλητα από τα πλυσίματα μεταφέρονται προς επεξεργασία στην μονάδα επεξεργασίας των στραγγιδίων; Αν όχι που μεταφέρονται προς διάθεση;
Δεν υπάρχουν τέτοια απόβλητα.
Ε.18. Ικανοποιητική αποχέτευση ομβρίων υδάτων. Η αποχέτευση των ομβρίων κρίνεται ανεπαρκής.
Ε.19. Περιφερειακή τάφρος χώρου ΧΥΤΑ. Περιμετρικά του κυττάρου απόθεσης των απορριμμάτων αντί της προβλεπόμενης τάφρου υπάρχει ρηχή αύλακα. Εκτιμάται ότι αντί να παροχετεύει τα όμβρια εκτός του κυττάρου αναμιγνύει όμβρια και στραγγίσματα οδηγώντας τα στη δεξαμενή συλλογής. Ταυτόχρονα η κλίση της σε αρκετά σημεία είναι προς το εσωτερικό του ενεργού ΧΥΤΑ, με αποτέλεσμα τα όμβρια ύδατα όχι μόνο δεν απομακρύνονται από το σώμα των απορριμμάτων αλλά διοχετεύονται σε αυτό.
Ε.20. Οδός πρόσβασης. Παρατηρήθηκε τμηματική αστοχία κατολισθητικού τύπου στην οδό πρόσβασης, πλησίον στην είσοδο της εγκατάστασης.
Ε.26. Παρατηρήθηκαν βαριές οσμές; Στο άνω τμήμα του κυττάρου αλλά και κοντά στην μονάδα συλλογής των στραγγισμάτων παρατηρήθηκε σημαντική οσμή, που υποδηλώνει την παρουσία βιοαερίου. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σε όλους παρατηρήθηκε ελαφρό τσούξιμο στον λαιμό.
ΣΤ. Συμπεράσματα – Γενικές Παρατηρήσεις
Ο ΧΥΤΑ στη θεση Αιγείρα σχεδιάσθηκε και κατασκευάσθηκε ως ένα σύγχρονο έργο διαχείρισης των απορριμμάτων της 3ης Διαχειριστικής Ενότητας Αχαΐας. Κατά την επίσκεψη παρατηρήθηκε ο τρόπος λειτουργίας του έργου εν συνόλω και αποτυπώθηκαν μερικά σημαντικά προβλήματα τα οποία συνοψίζονται κατωτέρω:
Ø Μη τήρηση του προγράμματος εκμετάλλευσης του ΧΥΤΑ.
Ø Το γεωύφασμα δεν διαστρώνεται απ’ ευθείας πάνω στη γεωμεμβράνη. Δεν υπάρχει στρώση προστασίας του γεωυφάσματος. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την προστασία της στραγγιστικής μεμβράνης ώστε να μην καταστρέφεται από τον άνεμο. Παρατηρήθηκε η έκθεση αρκετών ρολών γεωυφασμάτων στον ήλιο στα κατάντη του χώρου (πλησίον της δεξαμενής υπερχείλισης)
Ø Πλήρης αστοχία στο θέμα της διαχείρισης των στραγγιδίων και ειδικότερα στο σύστημα συλλογής αυτών.
Ø Προβλήματα κατολισθήσεων στην εσωτερική και εξωτερική οδοποιία (επικίνδυνες καταπτώσεις)
Ø Μη ανάπτυξη του συστήματος συλλογής-απαγωγής του βιοαερίου κατά παράβαση της την παρ. 7.1.4 του κεφ. 5 «Τεχνικές προδιαγραφές ΧΥΤΑ» της ΚΥΑ 114218/17-11-1997 (ΦΕΚ 1016, τ. Β’) «το σύστημα συλλογής και απαγωγής του βιοαερίου τίθεται σε λειτουργία το αργότερο ένα εξάμηνο από την έναρξη λειτουργίας του ΧΥΤΑ.»
Ø Μη έκπλυση των τροχών απορριμματοφόρων μετά την απόθεση των απορριμμάτων στο κύτταρο.
Ø Σημαντική έλλειψη του απαραίτητου και εξειδικευμένου προσωπικού για τη λειτουργία του έργου.
Ø Στον χώρο κατάντη του κυττάρου, στην περιοχή των δεξαμενών οι εδαφικοί σχηματισμοί παρατηρήθηκαν έντονα διαποστισμένοι, πιθανά με στραγγίσματα απορριμμάτων. Το πρόβλημα αυτό ενδέχεται να λαμβάνει χώρα σε μεγάλη έκταση, καθώς εκτιμάται ότι συμβαίνει συχνή και εκτεταμένη διάθεση στραγγισμάτων σε μεγάλη εδαφική επιφάνεια, είτε εξαιτίας πιθαμών διαρροών στραγγισμάτων, είτε εξαιτίας της υπερχείλισης των δεξαμενών, είτε εξαιτίας αδυναμίας των συστημάτων συλλογής των όμβριων απορροών είτε λόγω των προηγούμενων παραγόντων και άλλων επίσης που δεν δύναται να καθοριστούν με την απλή αναγνώριση στον χώρο. Η υπεδάφια αυτή διάθεση, εκτός των κινδύνων για την δημόσια υγεία, εγκυμονεί κινδύνους και για τις ίδιες τις κατασκευές αλλά και για την μειωμένη πλέον ευστάθεια των εδαφικών σχηματισμών των δεξαμενών. Είναι βέβαιο ότι αυτό θα οδηγήσει σε αυξημένες εδαφικές παραμορφώσεις που πιθανά θα βλάψουν τα τεχνικά έργα (με την δημιουργία αυξημένων καθιζήσεων, ρωγμών κλπ).
Ζ. Προτεινόμενα Άμεσα Μέτρα Αποκατάστασης Αστοχιών ΧΥΤΑ Αιγείρας
Ø Στεγανοποίηση των δεξαμενών όπου χρειάζεται και άμεση επαναλειτουργία του βιολογικού καθαρισμού.
Ø Άρση των κακοτεχνιών, όπου είναι εφικτό, στο σύστημα στεγάνωσης και στο σύστημα συλλογής στραγγισμάτων. Κατασκευή σωστής περιμετρικής του κυττάρου τάφρου όμβριων και παροχέτευσή τους εκτός της δεξαμενής συλλογής στραγγισμάτων. Επιπλέον, να ληφθεί μέριμνα για την συλλογή των στραγγισμάτων που διαφεύγουν από το απορριμματικό ανάγλυφο.
Ø Δημιουργία διαθέσιμης ποσότητας εδαφικού υλικού για την κάλυψη των ημερησίων αποθέσεων απορριμμάτων αλλά και επιπλέον ποσότητας για χρήση σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Ø Άμεση ανάπτυξη του συστήματος συλλογής-απαγωγής του βιοαερίου και καύση του στον πυρσό.
Ø Επισκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου.
Ø Επισκευή του φορτωτή, γεφυροπλάστιγγας, αντλιών του βιολογικού καθαρισμού και του συστήματος έκπλυσης τροχών. Η προμήθεια φορτηγού θα διευκόλυνε την εύρυθμη λειτουργία του ΧΥΤΑ.
Ø Επαναλειτουργία του μετεωρολογικού σταθμού.
Ø Κλείσιμο και αποκατάσταση της πλησίον του ΧΥΤΑ χωματερής αδρανών, ογκωδών, πρασίνων κ.ο.κ.
Ø Άμεση εκπαίδευση του υπάρχοντος προσωπικού - πλήρωση κενών θέσεων.
Προτάσεις για την αντιμετώπιση των καθιζήσεων.
Η Ομάδα Εργασίας διατυπώνει την πρόταση ότι είναι χρήσιμη η περαιτέρω γεωλογική έρευνα για να αντιμετωπιστούν οι καθιζήσεις στην κτιριακή υποδομή και στην οδοποιία. Όπως αναφέρθηκε, υπάρχουν σημαντικές κατολισθήσεις στα όρια της περίφραξης του ΧΥΤΑ οι οποίες έχουν καταστρέψει την περίφραξη καθώς και την γεφυροπλάστιγγα.
Απαιτείται έλεγχος του υπεδάφους με την διενέργεια δειγματοληψίας και ελέγχου εδαφικών δοκιμίων από κατάλληλες θέσεις και βάθη. Οι εργασίες δειγματοληψίας πρέπει να επιτρέπουν την δημιουργία χαρτών/σχεδίων με ζωνοποίηση των αποτελεσμάτων της ανάλυσης σε κατακόρυφες διατομές του υπεδάφους για την περιοχή ελέγχου. Προτείνεται δειγματοληψία με την θέση της κεφαλής ορισμένων γεωτρήσεων επί ευθείας διεύθυνσης, προκειμένου να καταρτιστούν οι απαιτούμενες γεωτεχνικές τομές ελέγχου.
……………………………………………………….

Ομάδα Εργασίας
1. Λυμπεράτος Γεράσιμος, Χημικός Μηχανικός Ph.D, Καθηγητής Παν. Πατρών
2. Θωμόπουλος Νικόλαος, Δρ. Χημικός Μηχανικός
3. Γιαννακιτσίδου Όλγα, Χημικός Μηχανικός, M. Sc Διαχείριση Περιβάλλοντος
4. Καπόπουλος Χριστόφορος, M. Sc Πολιτικός Μηχανικός - Γεωλόγος