Δέκα ερωτήσεις στον συγγραφέα Πάνο Νιάγκο για το βραβευμένο βιβλίο του «Lemon Pie» (και όχι μόνο) από το idifono.gr.
Σπούδασα προγραμματισμό Η/Υ. Αλλά δεν ασχολήθηκα
επαγγελματικά με αυτό. Με κέρδισε το θέατρο και αυτή η σχέση δεν ήταν
κεραυνοβόλος έρωτας. Μάλλον με συνοικέσιο έμοιαζε αφού συμμετείχα στην πρώτη
μου παράσταση με σκοπό να εξυπηρετήσω τη θεατρική ομάδα του χωριού μου που δεν
έβρισκε άτομα να κλείσει τη διανομή.
Ούτε απ’ έξω δεν περνούσα από θέατρο μέχρι
τότε. Στη συνέχεια ήρθε το δέσιμο με αυτή την τέχνη. Τελευταία άρχισα να
δοκιμάζω τη γραφή μου πιο συστηματικά. Και το αποτέλεσμα ήταν αναπάντεχο για
μένα. Έχω κάνει πολλές δουλειές. Από διανομέας διαφημιστικών και αφισών μέχρι
και ελαιοχρωματιστής και πωλητής. Οι κόρες μου ελπίζουν ότι κάποια στιγμή θα
μας ζουν τα βιβλία μου. Μου αρέσει να είναι αισιόδοξες αλλά σκοπεύω να συνεχίσω
να ξυπνάω νωρίς για να πάω στη δουλειά. Δεν είμαι σίγουρος ότι αντέχουν την
πείνα.
2. Σύστησέ μας το «Lemon Pie».
Είναι ένα κείμενο που διαβάζοντάς το κάποιος, φαντάζομαι,
ότι θα θυμηθεί κάποιον τέτοιο τύπο σαν τον ζητιάνο της ιστορίας, που τα ξέρει
όλα. Κάποιον που σε βγάζει από τη στρεβλή εικόνα που έχεις για τη ζωή και σε
“ξεστραβώνει”. Και σ’ αφήνει να αναρωτιέσαι μήπως και όντως τα έχεις σκατώσει
μέχρι τώρα και πρέπει να δεις αλλιώς το πράγμα. Αυτή η συνάντηση του Ζητιάνου
με τον Ταξιδιώτη γίνεται έξω από ένα αεροδρόμιο. Θα μπορούσε όμως να γίνει για
τον καθένα μας σε κάθε γωνιά που περιδιαβαίνουμε κάθε μέρα.
3. Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσεις να γράφεις
το βιβλίο σου;
Μόλις είχα τελειώσει το πρώτο μου θεατρικό έργο «Το
σπίρτο». Μου πήρε κάτι μήνες και ένιωθα σαν τον πρώτο αστροναύτη που πάτησε στο
φεγγάρι γιατί δεν ήξερα τι ήταν αυτό που συναντούσα με αυτή την διαδικασία.
Αυτό που μου άρεσε τελικά ήταν ότι κατάφερα να το τελειώσω. Είχα φτάσει στην
ακτή πάνω σε μια σανίδα. Και αντί να βγω τελείως έξω και να νιώσω ασφαλής,
αποφάσισα να γυρίσω πάλι προς τα μέσα και να δοκιμάσω να ενώσω από την αρχή τα
ξύλα και να φτιάξω ένα νέο καραβάκι. Να διαπιστώσω αν ήταν μια απλή σύμπτωση η
ολοκλήρωση ενός έργου. Με το ξεκίνημα ενός δεύτερου θα μάθαινα.
4. Ποια είναι τα βασικά θέματα που θέλεις να θίξεις μέσα
από το «Lemon Pie».;
Όταν βλέπει κάποιος ένα ζητιάνο στο δρόμο ποιο είναι αυτό
που πρέπει να αποφασίσει; Να του ρίξει χρήματα στο κουτάκι του ή να
προσπεράσει. Δεν περνάει από το μυαλό του κάτι άλλο. Γιατί το χρήμα είναι η
σημερινή προτεραιότητα στη καθημερινή ζωή κάποιου. Δεν περνάει από το μυαλό του
ότι ίσως να σταθεί και κουβεντιάσει μαζί του είναι μια ανάγκη πιο πιεστική για
αυτόν τον άνθρωπο. Η επικοινωνία με κάποιον άλλο. Αυτή την ανάγκη δεν την
χωράει κανένα κουτάκι. Αυτό είναι το βασικό ερωτηματικό που σκέφτηκα να
υπογραμμίσω. Όλοι μας έχουμε ένα άδειο κουτάκι μπροστά μας. Και από μας
εξαρτάται το περιεχόμενο.
5. Κέρδισες το πρώτο βραβείο θεατρικού έργου από την
Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, τι σημαίνει αυτό για σένα;
Αυτή η βράβευση ήταν πολύ ευχάριστη είδηση για τους ήρωες
του έργου μου πρώτα. Ίσως θελήσουν να τους γνωρίσουν κι άλλοι εκτός από μένα.
Αυτοί οι χαρακτήρες τριγυρνούσαν γύρω μου καιρό αλλά δεν αποφάσιζαν να με
πλησιάσουν. Νέος γραφιάς. Καταλαβαίνετε. Τελικά τα βρήκαμε. Τι εννοώ. Μια
βράβευση είναι τιμή και κίνητρο για κάθε συγγραφέα. Για μένα σημαίνει ότι θα
βάλει τη φαντασία μου να δουλέψει με περισσότερο κέφι και να σκαρώσει
καινούργιους χαρακτήρες σε κάποιες άλλες ιστορίες. Ελπίζω ενδιαφέρουσες.
6. Γιατί επέλεξες τον συγκεκριμένο τίτλο;
Ναι ο τίτλος. Πολλοί με ρωτούν γι’ αυτό. Ο τίτλος είναι
μια πολύ ενδιαφέρουσα παράμετρος σε ένα βιβλίο. Το συγκεκριμένο γλυκό είναι από
τα αγαπημένα μου. Τοποθετεί όμως και μια σημαντική βάση στο έργο. Συμβολίζει τη
ζωή που περιέχει επίσης γλυκά και ξινά διαστήματα στο δρόμο κάθε ανθρώπου.
Πολλοί δεν προλαβαίνουν να έχουν αυτό το προνόμιο. Γι’ αυτό καλό είναι να μην
αφήνουμε ούτε ψίχουλο να πάει χαμένο από αυτό το πλεονέκτημα που μας δίνεται.
7. Ποιος/Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου Έλληνες ή ξένοι
συγγραφείς; Έχουν επηρεάσει το έργο σου;
Φυσικά και έχουν επηρεάσει τον τρόπο σκέψης και κατά
συνέπεια και τον τρόπο γραφής μου αρκετοί συγγραφείς. Υπάρχει το προσωπικό
στοιχείο αλλά κάπου εκεί μέσα θα κρύβονται κύτταρα επιρροής από κάποιους
σημαντικούς ανθρώπους της συγγραφής. Όσοι με γνωρίζουν ξέρουν ποιο όνομα θα πω
πρώτο σ’ αυτή την ερώτηση. Τέννεσι Ουίλιαμς. Ακολουθούν Άρθουρ Μίλλερ,Έντουαρτ
Άλμπυ, Ιρεν Νεμιρόβσκυ, Αλμπέρ Καμύ, αλλά σίγουρα και άλλοι ξένοι. Από έλληνες
εκτιμώ πολύ Κεχαΐδη, Καμπανέλη, Μακριδάκη, Πάνο Καρνέζη, Σώτη Τριανταφύλλου,
και Φρέντυ Γερμανό.
8. Ποιο είναι το αγαπημένο σου βιβλίο;
Γυάλινος κόσμος του Τέννεσι Ουίλιαμς.
9. Ποια είναι η θέση του βιβλίου στην εποχή μας κατά τη γνώμη
σου;
Η θέση του βιβλίου κάθε εποχή επηρεάζεται έντονα και από
τη θέση που έχει ο άνθρωπος μέσα σ’ αυτή τη δεδομένη περίοδο. Η τεχνολογία πια
ασκεί μεγάλη γοητεία και μαγεύει τον κόσμο. Μικρές και μεγάλες οθόνες δείχνουν
να κατακτούν τα μάτια μικρών και μεγάλων. Όμως το βιβλίο πάντα θα αντιστέκεται
γιατί έχει χαρακτηριστικά ζωντανού οργανισμού. Έχει ήχους σελίδας, μυρωδιές
χαρτιού, φιλικό άγγιγμα, μνήμες αποτυπωμένες πάνω του από την χρήση, αλάτι από
τα καλοκαίρια μας και θαλπωρή από τους χειμώνες μας. Είμαι αισιόδοξος. Οι
άνθρωποι εξακολουθούν να το αγαπούν περισσότερο από όσο δείχνουν.
10. Σκέφτεσαι να γράψεις και άλλο βιβλίο στο μέλλον;
Έχω διάφορες ιδέες που περνάνε και ξαναφεύγουν από το
μυαλό μου με τη μορφή βαγονιών. Δεν ξέρω πόσο φυσιολογικό ακούγεται αυτό. Και
μέσα υπάρχουν διάφοροι χαρακτήρες ως επιβάτες, που κουβαλούν αποσκευές με δικές
τους ιστορίες ο καθένας. Αυτοί θα αποφασίσουν ποιο βαγόνι θα σταματήσει μπροστά
μου. Εννοώ ότι η ανάγκη θα δείξει τι πρέπει να εκφραστεί και πότε. Όμως θα
ήθελα να είμαι πιστός σε πιθανή πρόσκληση από μέρους τους. Δεν ξέρω αν θα είναι
επιτυχής βέβαια. Πολλές φορές φαίνεται να κολλάει το πράγμα, αλλά όπως είπε και
ένας διάσημος συγγραφέας «Αν κολλήσει η πλοκή, ρίξε μέσα έναν τύπο με πιστόλι».