Ιούν. 2008: Μέ­θο­δος του …πε­ρα­σμέ­νου αιώ­να οι ΧΥ­ΤΑ για την Ευ­ρώ­πη, όταν ε­δώ πε­ρι­μέ­νου­με τον “Κα­πο­δί­στρια των σκου­πι­διών”!

 Το γρά­φου­με α­πό την αρ­χή του χρό­νου, ό­τι το 2008 θα εί­ναι(;) έ­τος ε­πί­λυ­σης των ­περιφερεια­κών πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κών προ­βλη­μά­των. Φυ­σι­κά το μή­νυ­μα, α­πό την το­πι­κή κοινω­νία, για μη ε­πέ­κτα­ση του ΧΥ­ΤΑ Αι­γεί­ρας, έ­χει στα­λεί προς κά­θε κα­τεύ­θυν­ση και ό­λοι πε­ρι­μέ­νουν με α­γω­νί­α τις κυ­βερ­νη­τι­κές α­πο­φά­σεις, αν δηλ. α­πο­φασι­στεί η ε­νο­ποί­η­ση των δια­χει­ρι­στι­κών ε­νο­τή­των τής Α­να­το­λι­κής Α­χα­ΐ­ας για χρή­ση (α­νά­γκης) του –με 11 χρό­νια ζω­ής– ΧΥ­ΤΑ.
“Πο­λε­μι­κή” α­τμό­σφαι­ρα ε­πι­κρα­τεί,για έ­να πράγ­μα­τι σο­βα­ρό θέ­μα, το ο­ποί­ο για την Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση θε­ω­ρεί­ται πλέ­ον ανα­χρο­νι­στι­κό!
Τα ε­ρω­τή­μα­τα, που προ­κύ­πτουν πλέ­ον εί­ναι σο­βα­ρά και πρέ­πει να α­πα­ντη­θούν πο­λι­τι­κά και ε­πι­στη­μο­νι­κά.
Πό­σο κο­στο­λο­γεί­ται η υ­πο­θή­κευ­ση του μέλ­λο­ντος μιας ο­λό­κλη­ρης κοι­νω­νί­ας με την κα­τα­σκευ­ή ε­νός ε­πι­κίν­δυ­νου έρ­γου; Πό­σο; Μή­πως ό­σο και η χρη­μα­το­δό­τη­ση της κα­τα­σκευ­ής του ΧΥ­ΤΑ;
Φτά­σα­με στο παρά πέ­ντε (για­τί ά­ρα­γε;) για το θέ­μα της κα­τα­σκευ­ής (τε­λευ­ταί­ο έ­τος το 2008), ώ­στε να προ­βάλ­λε­ται ως πρό­σχη­μα η πί­ε­ση του χρό­νου με κίν­δυ­νο την α­πώ­λεια της χρη­μα­το­δό­τη­σης των έρ­γων. Η α­λή­θεια ό­μως εί­ναι ό­τι η χρη­μα­το­δό­τη­ση κιν­δυ­νεύ­ει ό­χι για­τί η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση ε­πι­βάλ­λει να κα­τα­σκευα­στούν ΧΥ­ΤΑ αλ­λά για­τί α­πο­θαρ­ρύ­νει την κα­τα­σκευ­ή νέ­ων ΧΥ­ΤΑ και θα στα­μα­τή­σει να χρη­μα­το­δο­τεί τέ­τοια έρ­γα.
O Έλ­λη­νας Ε­πί­τρο­πος Περι­βάλ­λο­ντος της Ε.Ε κ. Σταύ­ρος Δή­μας, ο­ριο­θε­τεί τη στρα­τη­γι­κή της Ε.Ε ως ε­ξής:«...Η πο­λι­τι­κή και η νο­μο­θε­σί­α της Ε.Ε για τα α­πό­βλη­τα βα­σί­ζε­ται στην ιε­ράρχη­ση ή πυ­ρα­μί­δα της δια­χεί­ρι­σης α­πο­βλή­των. Στην κο­ρυ­φή της βρί­σκε­ται η αρ­χή της πρό­λη­ψης... α­κο­λου­θεί η α­ξιο­ποί­η­σή τους κα­τά τον κα­λύ­τε­ρο δυ­νατό τρό­πο, δη­λα­δή μέ­σα α­πό την α­να­κύ­κλω­ση, την α­νά­κτη­ση χρή­σι­μων υ­λι­κών, την κο­μπο­στο­ποί­η­ση ή τε­λι­κά την πα­ρα­γω­γή ε­νέρ­γειας. 
Τέ­λος, στα κα­τώ­τε­ρα κλι­μά­κια της πυ­ρα­μί­δας βρί­σκε­ται η “υ­γειο­νο­μι­κή ταφή”... Στις υ­πό­λοι­πες χώ­ρες της Ε.Ε έμ­φα­ση δί­νε­ται κα­τά σει­ρά στην ε­πα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­ση, την α­νά­κτη­ση υ­λι­κών, την α­να­κύ­κλω­ση και τέ­λος την πα­ρα­γω­γή ε­νέρ­γειας… 
Παρ’ όλα αυ­τά η διά­θε­ση σε ΧΥ­ΤΑ δε συμ­βάλ­λει στους στό­χους α­να­κύ­κλω­σης και α­νάκτη­σης που προ­ω­θεί η κοι­νο­τι­κή νο­μο­θε­σί­α και για το λό­γο αυ­τό πα­ρα­μέ­νει η λι­γό­τε­ρο ε­πι­θυ­μη­τή μέ­θο­δος δια­χεί­ρι­σης α­πο­βλή­των. Εί­ναι κρί­μα που, έπει­τα α­πό τό­σες προ­σπά­θειες, που κα­τα­βλή­θη­καν και κα­τα­βάλ­λο­νται για την απε­ξάρ­τη­ση της χώ­ρας μας α­πό πα­ρά­νο­μες και α­νε­ξέ­λε­γκτες χω­μα­τε­ρές, στο τέλος ε­πε­λέ­γη η λι­γό­τε­ρη ε­πι­θυ­μη­τή μέ­θο­δος δια­χεί­ρι­σης α­πο­βλή­των. Η Ελ­λάδα ο­φεί­λει να α­νέ­βει στα υ­ψη­λό­τε­ρα κλι­μά­κια μέ­σα α­πό και­νο­τό­μες και πα­ραγω­γι­κές μορ­φές δια­χεί­ρι­σης των α­πο­βλή­των ...»
Για την α­πο­θάρ­ρυν­ση, λοι­πόν, αυ­τών που προ­κρί­νουν ως κα­λύτε­ρη λύ­ση την υ­γειο­νο­μι­κή τα­φή των α­πορ­ριμ­μά­των, η Ε­πι­τρο­πή προ­τεί­νει δρα­στι­κά μέ­τρα ό­πως την ε­πι­βο­λή φό­ρου για την υ­γειο­νο­μι­κή τα­φή, ώ­στε να προ­ω­θη­θούν άλ­λοι τρό­ποι δια­χεί­ρι­σης των α­πο­βλή­των και πρό­γραμ­μα του τύ­που “ό­ποιος δη­μιουρ­γεί α­πό­βλητα πλη­ρώ­νει”.
Τα χρο­νι­κά πε­ρι­θώ­ρια, ο­δη­γούν με βε­βαιό­τη­τα στην α­δυ­να­μί­α κά­λυ­ψης των προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων που η Ε.Ε έ­θε­σε για τη χρη­μα­το­δό­τη­ση των ΧΥ­ΤΑ, ο­πό­τε η Ε.Ε προβαί­νει σε ε­ξέ­τα­ση της άρ­σης της χρη­μα­το­δό­τη­σης και θα α­παι­τή­σει την ε­πιστρο­φή των δια­τε­θέ­ντων κον­δυ­λί­ων.
Δη­λα­δή η κα­τα­σκευ­ή του νέ­ου ΧΥ­ΤΑ (χω­μα­τε­ρής) δεν θα μας α­παλ­λά­ξει σύμ­φω­να με τα πα­ρα­πά­νω, ού­τε α­πό νέ­α πρό­στι­μα αλ­λά ού­τε και α­πό τον κίν­δυ­νο ε­πι­στρο­φής της χρη­μα­το­δό­τη­σης του έρ­γου με­τά το 2008.
Μή­πως, λοι­πόν, αυ­τό ση­μαί­νει στην ου­σί­α ό­τι το εν­δια­φέ­ρον ό­σων ε­μπλέ­κο­νται στην κα­τα­σκευ­ή ή ε­πέ­κτα­ση των ΧΥ­ΤΑ και αγω­νιούν για την μη α­πώ­λεια της χρη­μα­το­δό­τη­σης εί­ναι η “εκτα­μί­ευ­ση των χρη­μά­των”, α­δια­φο­ρώ­ντας για τον κίν­δυ­νο να ζητη­θούν τα χρή­μα­τα αρ­γό­τε­ρα πί­σω;
Στό­χοι Ευ­ρωπα­ϊ­κής Έ­νω­σης
Η ε­να­πό­θε­ση των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των σε Χώ­ρους Υ­γειο­νο­μι­κής Τα­φής Α­πορ­ριμ­μά­των (ΧΥ­ΤΑ), α­πο­τε­λού­σε τα προ­η­γού­με­να χρό­νια την κύ­ρια μέ­θο­δο δια­χεί­ρι­σης αυ­τών. Μί­α σει­ρά ό­μως α­πό ση­μα­ντι­κά μειο­νε­κτή­μα­τα των ΧΥ­ΤΑ, ό­πως ο κίν­δυ­νος ρύ­παν­σης των υ­πό­γειων υ­δά­των α­πό βα­ρέ­α μέ­ταλ­λα και διο­ξί­νες, ο κίν­δυ­νος δια­φυ­γής του πα­ρα­γό­με­νου βιο­α­ε­ρί­ου, ο πε­ριο­ρι­σμέ­νος χρό­νος λει­τουρ­γί­ας ε­νός ΧΥ­ΤΑ, η α­παι­τού­με­νη με­γά­λη έ­κτα­ση ε­γκα­τά­στα­σης και το με­γά­λο κό­στος μελ­λο­ντι­κής α­πο­κα­τά­στα­σης της ε­πι­λεγ­μέ­νης πε­ριοχής, ο­δή­γη­σαν την τε­λευ­ταί­α δε­κα­ε­τί­α την Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση στην αλ­λα­γή της πο­λι­τι­κής δια­χεί­ρι­σης των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των
Στη νέ­α πο­λι­τι­κή καθο­ρί­ζε­ται η πα­ρα­κά­τω ιε­ράρ­χη­ση των δυ­να­το­τή­των δια­χεί­ρι­σης των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των:
Η πρό­λη­ψη πα­ρα­γω­γής α­πο­βλή­των, ε­πι­τυγ­χά­νε­ται μέ­σω της χρήσης κα­θα­ρών τε­χνο­λο­γιών στη δια­δι­κα­σί­α πα­ρα­γω­γής, οι ο­ποί­ες βο­η­θούν στην η­πιό­τε­ρη χρή­ση φυ­σι­κών πό­ρων.
Η επα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­ση υ­λι­κών, επι­τυγ­χά­νεται με τη θέ­σπι­ση μέ­τρων και κι­νή­τρων ε­πα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­σης των υ­λι­κών, που προ­κύ­πτουν α­πό την ο­λο­κλή­ρω­ση του κύ­κλου ζω­ής του α­ντί­στοι­χου προ­ϊ­ό­ντος. Ο κά­το­χος των υ­λι­κών αυ­τών θα πρέ­πει να μπο­ρεί να τα ε­πι­στρέ­ψει για ε­πανα­χρη­σι­μο­ποί­η­ση.
Το πρώ­το στά­διο της α­ξιο­ποί­η­σης υ­λι­κών, πε­ρι­λαμ­βά­νει το δια­χω­ρι­σμό των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των στην πη­γή ή σε ει­δι­κές ε­γκα­τα­στά­σεις. Στη συ­νέ­χεια, τα χρή­σι­μα υ­λι­κά (χαρ­τί, μέ­ταλ­λα, πλα­στι­κό, γυα­λί κ.λπ.), α­να­κυ­κλώ­νο­νται και ε­πα­νέρ­χο­νται σε πα­ρα­γω­γι­κούς κύ­κλους με­τά α­πό κα­τάλ­λη­λη ε­πε­ξερ­γα­σί­α. Να ση­μειω­θεί ό­τι α­πό την α­νά­κτη­ση 24000 φύλ­λων χαρτιού σώ­ζε­ται έ­να δέ­ντρο α­πό την κο­πή, ε­νώ α­παι­τού­νται 51000 kwh η­λε­κτρι­κής ε­νέργειας για την πα­ρα­γω­γή 1 t α­λου­μι­νί­ου α­πό βω­ξί­τη και μό­νο 2000 kwh για την ί­δια πα­ρα­γω­γή α­πό α­να­κυ­κλού­με­νο α­λου­μί­νιο! Τέ­λος, το ορ­γα­νι­κό κλά­σμα ο­δη­γεί­ται σε μο­νά­δα λι­πα­σμα­το­ποί­η­σης για τη με­τα­τρο­πή του σε ορ­γα­νι­κό λί­πα­σμα. Εναλ­λα­κτι­κά, η α­ξιο­ποί­η­ση των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των γί­νε­ται με τη θερ­μι­κή ε­πεξερ­γα­σί­α τους.
Η τε­λι­κή διά­θε­ση των υ­πο­λει­μμά­των α­πό τη λι­πα­σμα­το­ποί­η­ση ή τη θερ­μι­κή ε­πε­ξερ­γα­σί­α γί­νε­ται στους ΧΥ­ΤΑ, οι ο­ποί­οι μπο­ρούν πλέ­ον να ο­νο­μά­ζο­νται ΧΥ­ΤΥ, δη­λα­δή Χώ­ροι Υ­γειο­νο­μι­κής Ταφής Υ­πο­λειμ­μά­των.
Εί­ναι λοι­πόν προ­φα­νές ό­τι η υ­γειο­νο­μι­κή τα­φή δεν πρέπει να α­ντι­με­τω­πί­ζε­ται σαν τε­χνο­λο­γι­κά εύ­κο­λη και οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρουσα λύ­ση, που μας βο­λεύ­ει, αλ­λά σαν μί­α α­να­πό­φευ­κτη ε­πέμ­βα­ση στο οι­κο­σύ­στημα με στό­χο τη διά­θε­ση μέ­ρους των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των.
Δεν πρέ­πει δη­λα­δή να θε­ω­ρεί­ται ε­ναλ­λα­κτι­κή λύ­ση άλ­λων με­θό­δων δια­χεί­ρι­σης, αλ­λά σαν τε­λευ­ταί­ο τμή­μα της λύ­σης του γε­νι­κό­τε­ρου προ­βλή­μα­τος. Με α­πλά λό­για, ε­ξα­ντλούμε ό­σες δυ­να­τό­τη­τες μας πα­ρέ­χει σή­με­ρα η τε­χνο­λο­γί­α και στο τέ­λος ο­δη­γούμε στο ΧΥ­ΤΥ μό­νο τα μη α­ξιο­ποι­ή­σι­μα συ­στα­τι­κά των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των, δη­λαδή τα υ­πο­λείμ­μα­τα.
Η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Έ­νω­ση ε­ξέ­δω­σε 3 Ο­δη­γί­ες, στις ο­ποί­ες κα­θορί­ζο­νται με σα­φή­νεια οι στό­χοι και τα μέ­τρα για τη στα­δια­κή μεί­ω­ση των ποσο­τή­των στε­ρε­ών α­πο­βλή­των, που ο­δη­γού­νται στους ΧΥ­ΤΑ.